ONTSTAAN
Na 288 jaar bedrijvigheid sloot de mijnsite van Bois-du-Luc in 1973 definitief zijn deuren. Omdat de site verwaarloosd werd, wilden de autoriteiten dit indrukwekkend architectonisch industrieel geheel afbreken en er een winkelcentrum bouwen. Ze hadden er echter niet op gerekend dat de inwoners van de wijk zich zouden mobiliseren om tegen de afbraak van hun woonplaatsen te protesteren. De inwoners hielden voet bij stuk en in 1974 werd de hele site door de staat gekocht.
Twee gepassioneerde mannen speelden een heel belangrijke rol bij de redding van de site. De eerste is priester Robert Pourbaix. In 1975 richtte hij de GABOS (groep voor culturele activiteiten van Bois-du-Luc) op om verbetering van het erfgoed en permanente educatie voor de meest kwetsbaren van de wijk te verdedigen. Daarnaast was er Jacques Liébin, geschiedkundige. Hij heeft in 1983 de vzw Ecomuseum van Bois-du-Luc opgericht met als doel het redden en opwaarderen van het erfgoed en bijdragen aan de wetenschappelijke en toeristische ontwikkeling van de site. Deze twee organisaties leidden tot het Museum van Mijnbouw (door vzw de GABOS) en het Ecomuseum, twee museumstichtingen die meer dan dertig jaar lang de geschiedenis van de site op twee verschillende manieren lieten zien.
In 1994 kreeg de vzw Ecomuseum steun van EFRO, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Deze steun werd gebruikt voor de renovatie van de site en het bouwen van een uitgestrekte museumruimte ter hoogte van de oude mijnschacht Saint-Emmanuel. Een jaar later nam de vzw nog een bijkomende belangrijke missie voor haar rekening; de realisatie van een regionaal centrum voor archeologie en industrieel toerisme.
In 2012 kwam Bois-du-Luc op de werelderfgoedlijst van UNESCO te staan, samen met drie andere grote mijnsites in Wallonië; Grand-Hornu, Blegny-Mine en Bois du Cazier. Deze erkenning kwam met verplichtingen zoals het opstellen van een beheersplan en het organiseren van een gezamenlijke werking. Deze verplichtingen benadrukken enkel het buitengewone karakter van een van de laatste mijnwerkersdorpen dat in zijn geheel bewaard is gebleven en het belang van zijn rol als getuige van de industriële steenkoolontginning van de 19de en 20ste eeuw.
Als gevolg van een verandering in het bestuur, voerde de Raad van Bestuur in februari 2016 herstructureringen binnen de stichting door. Op 16 maart 2018 werd vzw Ecomuseum 'Bois-du-Luc Museum van Mijnbouw en Duurzame Ontwikkeling.' Tegelijkertijd zorgde een nauwere samenwerking met de Gabos ervoor dat er een einde kwam aan de aanwezigheid van twee musea op de site. De Gabos deed afstand van haar toewijding aan permanente educatie en het Museum van Mijnbouw en Duurzame Ontwikkeling reorganiseerde zijn museumactiviteiten en toeristische activiteiten rond twee gemeenschappelijke hoofdlijnen: de mijngeschiedenis en duurzame ontwikkeling.